W ramach koordynacji ekonomii społecznej w regionie Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej wdraża działania „Wojewódzkiego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej i Solidarnej Warmia i Mazury 2021-2025”. Jednym z celów Programu jest rozwój partnerskiej współpracy lokalnej na rzecz realizacji inicjatyw ekonomii społecznej i solidarnej, w którym zaplanowano między innymi działania wpływające na zwiększanie współpracy samorządu z sektorem ekonomii społecznej poprzez wzmocnienie powiatowych zespołów ds. ekonomii społecznej.
Jak wynika z najnowszych informacji OWES, w województwie warmińsko-mazurskim funkcjonuje 20 powiatowych i miejskich zespołów ds. ekonomii społecznej, w których skład wchodzą przedstawiciele samorządów powiatowych i gminnych oraz instytucji im podległych, przedstawiciele podmiotów ekonomii społecznej, w tym podmiotów reintegracyjnych, przedstawiciele rynku pracy, a także reprezentanci sfery nauki i biznesu.
Do zadań powiatowych zespołów ds. ekonomii społecznej w szczególności należy:
- ocena stanu rozwoju ekonomii społecznej w powiecie,
- promowanie ekonomii społecznej i upowszechnianie dobrych praktyk,
- inicjowanie i wspieranie współpracy pomiędzy jednostkami sektora publicznego, prywatnego, organizacjami pozarządowymi i podmiotami ekonomii społecznej,
- współudział w tworzeniu dokumentów (programów, projektów) dotyczących ekonomii społecznej,
- zapewnienie spójności działań w zakresie rozwoju systemu wsparcia ekonomii społecznej,
- opracowanie ścieżki wsparcia dla potencjalnych i istniejących podmiotów ekonomii społecznej w danym powiecie,
- opracowanie propozycji rozwiązań finansowych w zakresie systemu wsparcia rozwoju ekonomii społecznej,
- identyfikowanie rozwiązań systemowych w powiecie w zakresie rozwoju ekonomii społecznej i pomoc w ich adaptowaniu,
- działania na rzecz tworzenia i wzmacniania Klubów i Centrów Integracji Społecznej oraz spółdzielni socjalnych,
- działania na rzecz zwiększania roli społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych,
- sporządzanie rocznego planu działań powiatowego zespołu ds. ekonomii społecznej,
- wymiana wiedzy i doświadczeń na temat ekonomii społecznej.
W 2022 roku odbyło się 12 spotkań miejskich/powiatowych zespołów ds. ekonomii społecznej w różnych subregionach z udziałem pracowników ROPS jako prelegentów. Jedno z takich spotkań odbyło się w formule online oraz jedno w formie Konferencji pt. „Usługi społeczne z perspektywą rozwoju lokalnego”.
Terminy i miejsca spotkań zespołów ds. ekonomii społecznej:
- 12 września 2022 r. – Starostwo Powiatowe w Węgorzewie,
- 21 września 2022 r. – Starostwo Powiatowe w Giżycku,
- 23 września 2022 r. – Centrum Aktywności Lokalnej w Iławie – Konferencja
- 3 października 2022 r. – Starostwo Powiatowe w Gołdapi,
- 10 października 2022 r. – Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej „Stajnia” w Ełku, Starostwo Powiatowe w Piszu,
- 10 listopada 2022 r. – Urząd Miejski w Olecku,
- 6 grudnia 2022 r. – Urząd Miejski w Dobrym Mieście,
- 7 grudnia 2022 r. – Mrągowskiego Centrum Aktywności Lokalnej w Mrągowie,
- 13 grudnia 2022 r. - powiat lidzbarski w formule on-line,
- 14 grudnia 2022 r. – KOMEC w Kętrzynie,
- 16 grudnia 2022 r. – Starostwo Powiatowe w Olsztynie.
Pierwsze spotkania zespołów ds. ekonomii społecznej odbyły się w powiecie węgorzewskim, giżyckim i gołdapskim. Kolejne natomiast miały miejsce w powiatach: ełckim, oleckim i piskim. Posiedzenia zainicjowały animatorki OWES z subregionu ełckiego. Była to okazja również do odwiedzenia podmiotów ekonomii społecznej funkcjonujących w obszarze włączenia społecznego w naszym województwie. Takim miejscem było Centrum Integracji Społecznej w Piszu, czy też Fundacja Północny-Wschód realizująca od lipca 2020 roku w Giżycku projekt edukacyjny „W Listowiu”. „W Listowiu” to forma opieki dziennej nad dziećmi w wieku 3-6 lat. Głównym założeniem leśnego przedszkola jest przebywanie dzieci w otoczeniu natury z dużą dawką ruchu na świeżym powietrzu, nauka języka angielskiego oraz komunikacja z dzieckiem w oparciu o elementy najlepszych systemów wychowawczo-edukacyjnych, tj. Janusza Korczaka, Waldorfska, Montessori, edukacji demokratycznej, flow learning Josepha Cornella.
Podczas spotkań przedstawiano działalność członków zespołu w obszarze ekonomii społecznej w minionym roku. Spotkania były również okazją do przeanalizowania roli zespołu ds. ekonomii społecznej w diagnozowaniu usług społecznych w kolejnej perspektywie na lata 2021-2027.
Tematem przewodnim spotkań były usługi społeczne w województwie warmińsko-mazurskim na podstawie Regionalnego Planu Rozwoju Usług Społecznych.
Podczas spotkań Pani Katarzyna Koplińska, Dyrektor ROPS Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zaprezentowała usługi społeczne w województwie warmińsko-mazurskim w kontekście tworzenia Regionalnego Planu Rozwoju Usług Społecznych i Deinstytucjonalizacji.
Pani dyrektor przedstawiła również członkom zespołu najważniejsze dokumenty strategiczne, uwzględniające proces deinstytucjonalizacji. Rozwój usług społecznych i ich proces deinstytucjonalizacji według ogólnokrajowych wytycznych powinien odbywać się na poziomie lokalnym. Samorządy lokalne muszą się zaangażować w planowanie i organizację całego tego procesu. W nowej perspektywie finansowej samorządy województw będą musiały opracować Regionalne Plany Rozwoju Usług Społecznych i Deinstytucjonalizacji. Natomiast samorządy gminne i powiatowe swoje działania będą realizować w zakresie usług społecznych na podstawie wypracowanych programów lokalnych. Dlatego też ważna jest świadomość zespołu, że na poziomie lokalnym należy rozpocząć proces diagnozy potrzeb w zakresie usług społecznych oraz zbadać potencjał organizacji pozarządowych na swoim terenie. Może to być okazja dla podmiotów ekonomii społecznej do świadczenia różnych usług zlecanych przez samorządy terytorialne w ramach zadań publicznych. Ważne jest, aby jednostki samorządu terytorialnego podjęły działania zmierzające do rozwoju usług społecznych i zaspokajania potrzeb osób wymagających wsparcia w codziennym funkcjonowaniu.
Bardzo ważnym aspektem jest właściwa analiza zasobów środowiskowych systemu wsparcia w zakresie już realizowanych usług społecznych, tj. świadczonych w pieczy zastępczej, rehabilitacji, opiece wytchnieniowej, pomocy społecznej, edukacji oraz świadczone na rzecz osób z niepełnosprawnościami i innych.
Spotkania były również okazją do przedstawienia informacji dotyczących realizacji usług społecznych w nowej perspektywie. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej będzie realizował projekt koordynacyjny w ramach Programu pn. „Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego na lata 2021-2027”. Działania ROPS będą realizowane w zakresie usług społecznych, aktywnej integracji w obszarze włączenia społecznego, pomocy społecznej oraz ekonomii społecznej. Głównymi odbiorcami ww. działań będą jak dotychczas samorządy terytorialne i ich podległe jednostki organizacyjne, ośrodki wsparcia ekonomii społecznej oraz inne podmioty współpracujące z ROPS, tj. PES, przedsiębiorstwa społeczne, organizacje pozarządowe, jednostki oświatowe, kultury, zdrowia, ośrodki pomocy społecznej czy jednostki wymiaru sprawiedliwości itd.
W trakcie spotkań wystąpiła również, Pani Monika Krzysztoń pełniąca w projekcie koordynacyjnym pn. „Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach” funkcję specjalisty ds. budowania współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, która zajmuje się koordynacją powiatowych zespołów ds. ekonomii społecznej z ramienia ROPS. Przedstawiła możliwe wsparcie dla ekonomii społecznej w ramach ww. projektu.
23 września 2022 r. w Centrum Aktywności Lokalnej w Iławie odbyła się Konferencja pt. „Usługi społeczne perspektywą rozwoju lokalnego” dla członków zespołu ds. ekonomii społecznej w powiecie iławskim oraz zaproszonych gości ze środowiska trzeciego sektora. Celem tego spotkania była prezentacja usług społecznych w województwie.
Konferencja była okazją do zaprezentowania dobrych praktyk. Zaprezentowały się spółdzielnie socjalne realizujące usługi społeczne na terenie swojej społeczności lokalnej. Jako pierwszy wystąpił Pan Mateusz Sobieszczuk, Prezes spółdzielni socjalnej Sąsiedzi z siedzibą w Pieniężnie. Spółdzielnia Sąsiedzi jest podmiotem ekonomii społecznej założonym przez Gminę Pieniężno i Gminę Lelkowo w powiecie braniewskim. Zajmuje się powierzonym zadaniem całorocznego utrzymania dróg gminnych i przekazanymi w zarządzanie drogami powiatowymi w mieście Pieniężno oraz utrzymaniem terenów zielonych polegającym na ich koszeniu i porządkowaniu. Spółdzielnia realizuje również usługi sprzątania posesji, przyległych do nieruchomości chodników będących w utrzymaniu wspólnot, spółdzielni mieszkaniowej, przedsiębiorców i mieszkańców Gminy Pieniężno.
Następnie dobre praktyki spółdzielni socjalnej Cynamonek z siedzibą w Morągu, przedstawiła Pani Katarzyna Królak, Prezes Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Społeczno-Gospodarczego ANIMATOR. Stowarzyszenie wspólnie z Gminą Morąg jest założycielem spółdzielni socjalnej Cynamonek. Oferta Cynamonka sprowadza się do czterech obszarów usług, tj. usługi cateringowej, komunalnej, opieki nad dziećmi oraz prowadzenia kawiarenki przy basenie miejskim. Spółdzielnia realizuje także zadania własne gminy, tzn. na zlecenia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej zapewnia ciepłe posiłki dzieciom, osobom starszym i bezdomnym.
Kolejne posiedzenia powiatowych/gminnych zespołów ds. ekonomii społecznej odbyły się w subregionie olsztyńskim. Poniżej podaję wszystkie terminy i miejsca odbytych spotkań w 2022 roku w województwie warmińsko-mazurskim.
Spotkania, choć odbyły się w różnej formie miały na celu podsumowanie działań grup roboczych powiatowych zespołów ds. ekonomii społecznej w danym subregionie, uzupełnienie składów zespołów o nowych członków oraz uzyskanie informacji na temat przygotowań samorządów do nowej perspektywy w obszarze usług społecznych i deinstytucjonalizacji.
Organizatorami tych spotkań były Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej z Olsztyna i Ełku.
