W dniach 26-28 września 2018 r. w ramach projektu pozakonkursowego Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej pt. „Ekonomia społeczna na Warmii i Mazurach” zorganizowano trzydniową wizytę studyjną dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego na terenie województwa małopolskiego oraz świętokrzyskiego.
W wyjeździe wzięło udział 18 osób, w tym pracownik ROPS. Wyjazd skierowany był do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego z województwa warmińsko-mazurskiego. Celem wizyty było przedstawienie dobrych praktyk oraz wymiana doświadczeń związanych z prowadzeniem spółdzielni socjalnych i współpracy podmiotów organizacji pozarządowych z władzami samorządowymi. Podczas wizyty studyjnej uczestnicy mieli okazję zapoznać się z funkcjonowaniem ekonomii społecznej w województwach małopolskiego oraz świętokrzyskiego.
Podróż rozpoczęto wizytą w istniejącym od 2004 r. kompleksie turystycznym Jura Park Bałtów. Spotkanie z uczestnikami wizyty studyjnej poprowadził Pan Grzegorz Marzec, który przedstawił historię, znaczenie i cel utworzenia Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego. Budowa parku miała związek z odkrytymi na tym terenie tropami dinozaurów. Dla działających na terenie Gminy Bałtów, Stowarzyszenia Delta i Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Gminy Bałtów, dinozaury stały się ogromną szansą na zainicjowanie działań na rzecz rozwoju społeczności lokalnej i utworzenie miejsc pracy w regionie dotkniętym w 2002 r. ponad 30% bezrobociem. Od tamtego czasu co roku w Bałtowie otwierano kolejne atrakcje, które przyciągały coraz większą rzeszę turystów. Obecnie Bałtowski Kompleks Turystyczny zajmuje obszar około 100 ha i jest najbardziej zróżnicowanym pod względem atrakcji obiektem turystycznym i rozrywkowym w Polsce. Po spotkaniu w Bałtowie grupa uczestników udała się do Spółdzielni Socjalnej „Kazimierskie Smaki” mającą siedzibę w szkole podstawowej znajdującej się w miejscowości Wielgus. Spółdzielnia socjalna została utworzona w sierpniu 2017 r. przez miasto i gminę Kazimierzy Wielkiej i Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Małgorzaty w Gorzkowie. Spółdzielnia „Kazimierskie Smaki” świadczy usługi żywieniowe polegające na przygotowaniu i podaniu posiłków w stołówce szkolnej, usługi cateringu oraz usługi utrzymania i zagospodarowania terenów zielonych.
Drugiego dnia wizyty studyjnej przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego odwiedzili miejscowość Klucze i Spółdzielnię Socjalną „OPOKA”, która funkcjonuje na terenie województwa małopolskiego od 2009 roku. Działalność spółdzielni przedstawiła Pani Sylwia Rydzyk. Spółdzielnia świadczy usługi gastronomiczne, szkoleniowe, budowlane i opiekuńcze. „OPOKA” to również restauracja w Kluczach i Zakład Aktywności Zawodowej w Chechle. Dzięki współpracy z lokalnym samorządem Spółdzielnia użycza nieodpłatnie budynki, które są własnością Gminy i świadczy między innymi usługi na rzecz gminy. Następnie grupa udała się do Urzędu Gminy w Kluczach i spotkała się z Wójtem, Sekretarzem i Dyrektorem Ośrodka Pomocy Społecznej. Pan Norbert Bień Wójt Gminy opowiedział o współpracy władz samorządowych z podmiotami ekonomii społecznej. Część zadań zlecana jest przez gminę spółdzielniom, które biorą udział w dożywianiu i świadczą usługi opiekuńcze. Po spotkaniu w Urzędzie Gminy, Pan Ryszard Kamionka, Dyrektor OPS w Kluczach zaprezentował pracę ośrodka wraz z działaniami projektowymi związanymi z aktywizacją społeczną osób wykluczonych.
Kolejnym miejscem odwiedzonym przez uczestników wizyty studyjnej był „Gościniec 4 Żywiołów” w Zakrzowie. Spółdzielnia Socjalna „Smaki Gościńca” powstała z inicjatywy dwóch podmiotów prawnych działających na terenie gmin Lanckorona, kalwaria Zebrzydowska, Mucharz i Stryszów. Są to: Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne „Na Bursztynowym Szlaku” oraz Lokalna Grupa Działania „Gościniec 4 Żywiołów”. Spółdzielnia jest przedsiębiorstwem społecznym prowadzącym działalność gospodarczą i głównym jej obszarem działania jest branża gastronomiczna i turystyczna. Spółdzielnia zajmuje się wytwarzaniem gotowych posiłków i dań, produkcją m.in. soków, pieczywa i wyrobów cukierniczych. Wypracowano kilka sposobów sprzedaży produktów: KoKoszyk – sprzedaż internetowa, cotygodniowe Targi Produktów Lokalnych „Afrodyzjaki od rolnika”, punkty sprzedaży w kilku miejscach na terenie LDG ,,Gościniec 4 żywiołów”, m.in. w Pensjonacie Cafe, w Niebieskiej Kawiarence i w Galerii Stryszów. Wszystkie działania Spółdzielni prowadzone są w ramach projektu „Produkt Lokalny Małopolska“ wspierającego rozwój lokalnej przedsiębiorczości i przetwórstwa w oparciu o partnerską inicjatywę edukacji ekonomicznej mieszkańców oraz regionalny system marketingu produktów z Małopolski i finansowanego w ramach Szwajcarsko- Polskiego Programu Współpracy przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska z Krakowa. W ramach realizowanego w latach 2011-2017 projektu pt: „Produkt lokalny Małopolska - rozwój lokalnej przedsiębiorczości i przetwórstwa w oparciu o partnerską inicjatywę edukacji ekonomicznej mieszkańców oraz regionalny system marketingu produktów z Małopolski” Stowarzyszenie LGD „Gościniec 4 Żywiołów” było odpowiedzialne za powstanie pierwszego w Polsce Inkubatora Kuchennego. Miejsce to przeznaczone jest dla drobnych przetwórców produktów rolnych, rolników, którzy mogą przygotować i przetwarzać swoje produkty w dobrze wyposażonych i przygotowanych do tego celu, zgodnie z obowiązującymi przepisami sanitarnymi, pomieszczeniach. To także miejsce do prowadzenia działalności lokalnych firm cateringowych oraz powstałej spółdzielni socjalnej „Smaki Gościńca”.
Następnym miejscem odwiedzonym przez grupę była pracownia ceramiczna Spółdzielni „Klika”. Stowarzyszenie „Klika” powstało w 1971 roku przy klasztorze o.o. Dominikanów w Krakowie, kiedy członkowie Duszpasterstwa Akademickiego „Beczka” rozpoczęli działalność mającą na celu pomoc osobom niepełnosprawnym, zmierzającą do ich integracji w społeczeństwie. Z racji specyficznej działalności, powstałej grupie nadano przydomek "Klika" a jej hasłem stało się "Wyciągnąć ludzi z domu". Kierunek rozwoju „Kliki” wyznaczają aktualne potrzeby podopiecznych. Wspierany jest rozwój fizyczny społeczny
i zawodowy osób niepełnosprawnych. Dzięki pomocy Stowarzyszenia w ramach programu „Asysta” wielu podopiecznych ukończyło szkołę średnią, a część z nich kontynuuje dalszą naukę. Na bazie wieloletniego doświadczenia założone zostało w 2007 roku „Centrum Integracji i Aktywizacji Zawodowej” a rok później otworzono „Warsztat Terapii Zajęciowej” dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Spółdzielnia prowadzi również wypożyczalnię sprzętu medycznego i sprzedaje ręczne wyroby pracowni ceramicznej.
Ostatnim miejscem odwiedzanym w tym dniu była Spółdzielnia Socjalna Równość. Jest to miejsce, które tworzy miejsca pracy dla osób wykluczonych i świadczy usługi cateringowe na wysokim poziomie. Osoby wykluczone, które zasilają szeregi pracownicze mają szansę zdobyć doświadczenie zawodowe oraz mogą poprawić swoją sytuację ekonomiczną i społeczną. Siły pracowników aktywizowanych zawodowo połączone są z działaniami wykwalifikowanej kadry menadżerskiej odpowiedzialnej za dział przedsiębiorczości. Głównym celem spółdzielni nie jest zysk ekonomiczny lecz tworzenie nowych miejsc pracy i zaktywizowanie kolejnych grup pracowników.
Trzeciego dnia wizyty studyjnej udali się do Kielc gdzie odwiedzili Spółdzielnię socjalną „Tropem Przygody” i Zakład Aktywności Zawodowej „Smaczek”.
Spółdzielnię Socjalną „Tropem Przygody” tworzą ludzie, którzy aktywnie działają z młodzieżą są to między innymi instruktorzy harcerscy, członkowie stowarzyszeń i wychowawcy. Spółdzielnia organizuje wycieczki, rejsy, paintball, wspinaczkę, koncerty, pikniki, oprawę gastronomiczną imprez, atrakcje dmuchane, konkursy oraz imprezy integracyjne. Zespół „Tropem Przygody” jest autorem kilkunastu innowacyjnych gier terenowych rozgrywanych w przestrzeni miejskiej. Zadania skupiają uwagę wokół problemów ekologii, świadomości społecznej czy też historii i ciekawostek dotyczących danego regionu. Większość gier przygotowywana jest standardowo na dwie - trzy godziny. Są też wersje bardziej rozbudowane angażujące uczestników na cały dzień.
Następnie uczestnicy wizyty udali się do Zakładu Aktywności Zawodowej „Smaczek”. ZAZ powstał w 2013 roku jako pierwszy tego typu podmiot w Kielcach. Założycielem ZAZ jest Stowarzyszenie „Nadzieja Rodzinie". Placówka oferuje wsparcie osobom niepełnosprawnym w zakresie reintegracji zawodowej i społecznej. Dzięki utworzeniu i działalności zakładu możliwe jest nie tylko podniesienie kwalifikacji zawodowej osób niepełnosprawnych ale i rozwój kontaktów interpersonalnych, a także rozwój kariery zawodowej trudno dostępnej dla beneficjentów ZAZ. Zakład Aktywności Zawodowej ma również wpływ na zmianę: postawy rodziny osób niepełnosprawnych (zaczynają postrzegać osoby niepełnosprawne jako samodzielne, zdolne do pracy i zarobkowania), sytuacji społeczno-ekonomicznej w regionie (inwestycja w kapitał ludzki pozytywnie przerodzi się na wyniki ekonomiczne regionu) oraz na zmianę sposobu postrzegania osób niepełnosprawnych przez pracodawców i społeczność lokalną.
Po odwiedzeniu Zakładu Aktywności Zawodowej grupa wróciła do Olsztyna.
